تنها دو یا سه نفر!!!!!

گاهی باورش هم سخت است که در شهری به جمعیت تقریبی هفتاد ، هشتاد هزار نفر ، هنری تنها در دستان دویا سه نفر دور بچرخد.

گزارشی که در ادامه مطلب خواننده و بیننده آن خواهید بود، همنشینی با مردی است که   تنها دو یا سه نفر همکار در اردکان دارد.

خیلی ها وقتی نام زیلو و زیلوبافی به گوششان می خورد ، حس خوبی بهشان دست می دهد، شاید دلیل آن برخاستن زیلو از هنرسخت کوشان کویرنشینی است که زیراندازی از جنس تلاش و کوشش آمیخته با رنگ و بوی هنر بر دارسخت کوشی خود بنا کرده اند ومهمان خانه های ما نموده اند.

اما نمی دانم چراونمی دانند چرا که در اردکان 75 هزار نفری تنها دو یا سه نفر از نسل هنرمندان دیروز باقی مانده اند که چراغ این شفل سراسر زحمت و هنر را روشن نگه داشته اند.

دریک نیم روز پاییزی ، مهمان مردی از تبارهمین هنرمندان بودم. کنار مسجدی معروف و خوشنام به نام حضرت امیرالمومنین (ع) مزرعه سیف که خیلی ها از نمازجماعت های شلوغ و باصفایش خاطرات خوشی دارند.

دریکی از مغازهایی که به همت بانی مسجد مرحوم حاج میرزاهادی ساخته شده است ، سالهاست یحیی صالحی آرام و بی صدا ، زیلو می بافد و دین خود را به هنر شهرش ادا می کند.

انچه مختصر و مفید می خوانید ماحصل گپی دوستانه با این هنرمند می باشد.

50 سال است که دستی در هنرزیلو بافی دارد.

اساتیدش که 6 سال از عمرش را نزدآنان به شاگردی گذرانده است مرحوم حاج جواد هاتفی(پدر شهید شیخ مهدی هاتفی) و  سید علی طبایی ، بوده اند.

اونیز درزول این مدت ، شاگردان زیادی را تربیت کرده است اما ظاهرا خیلی از آنها ، ا دامه دهنده راهش نبوده اند.

خاطرات خوشی از فروختن اولین زیلوی دست بافته خودش به قمیت متری 9تومان  به حاج محمد ملاحسینی  تا اکنون که متری 35 هزار تومان مشتری دارد ، برایم تعریف کرد.

از بهترین زیلوهایی که در طول این نیم قرن کار بافته است نیز سوال کردم که : زیلوی شهیدی در عقدا ، مسجد کوفه و مساجد اصفهان را برایم مثال می زند.

همه می دانیم که ماده اولیه نخ زیلو پینه می باشد که در گذشته ای نه چندان دور با دست و از شهر میبد تهیه می شد اما این روزها ، صنعت کار زیلوبافان را راحت کرده است.

یحیی صالحی اکنون با روزی هفت هشت ساعت کار مداوم در مغازه تقریبا روزی یک متر زیلو می بافد . کاری که تصور این همه ساعت روی پا ایستادنش ، برای خیلی از ما ، فوق طاعت می نماید.

زیلوبافی نیز همانند همه رشته های صنایع دستی اصطلاحات خاص خودش را دارد، اصطلاحاتی که بی گمان خیلی از همشهریان هیچ نام و نشانی از آن در ذهن ندارند. واژه هایی نظیر :

پنجه / پهنا بند/ شلید/ کلی/ کمونه/ پشت بند/ اسون / دستگاه / گردکمونه / دندونه / دماغه / سوزن پهنابند/ میل پهنابند/تی کشی / نیفله

هرچند خیلی ها معتقدند که ازضعف های هنر زیلوبافی عدم طرح های زیبا و تنوع طراحی می باشد اما وقتی حاج یحیی برایم از انواع طرح های زیلو نام برد ، کمی به این حرف منتقدان شک کردم. طرح هایی نظیر:

بافتگ / زلفک / پره توره / گچ کن / عینک / هشت پر / گل مر / تالوگ / کاج / چهار گلد / اره / کلید

سخنم را با گرفتن یک عکس یادگاری با حضور دوستان وهمکارانش در مغازه ای محقر حاج یحیی تمام کردم. مغازه ای که هنوز بعد از کذشت قریب به بیست سال ، 

عکس دوست شهیدم ، ناصر صالحی 

روی دیوارش ، صفای خاصی به آن بخشیده بود.

به امید روزی که هنر و هنرمندان واقعی شهرم ، جایگاه رفیع و واقعی خود را بیابند.